Dilimiz Erozyona Uğruyor: Deyimler Nasıl Yanlış Kullanılıyor?

Yazar: Ali Ekber Uslanmaz Deyimler, bir toplumun ortak kültürünün ve dilinin en güçlü yansımalarından biridir. Ancak günümüzde bu kalıpların bozulduğu, kelime yapılarının değiştirildiği ve anlam kaymalarının yaşandığı birçok yanlış kullanım dikkat çekiyor. Örneğin, "köküne kibrit suyu dökmek" deyimi, yok etmek anlamında kullanılırken, bazı kişiler "köküne kibrit suyu ekmek" diyerek anlamı tam tersine çeviriyor. "Tüyleri diken diken etmek" yerine "saçları diken diken etmek", "Tepeden tırnağa" yerine "baştan tırnağa" gibi değişimler, deyimlerin orijinal yapısını bozarak anlatım bozukluklarına yol açıyor. Bu hatalar yalnızca günlük konuşma dilinde değil, medyada da sıkça görülüyor. Televizyon programlarında, gazetelerde veya sosyal medya paylaşımlarında yanlış kullanılan deyimler, geniş kitlelere ulaşarak hatalı versiyonların yayılmasına neden oluyor. Örneğin, "Ele verir talkımı, kendi yutar salkımı" ifadesi yerine "Ele verir talkımı, kendi yutar talkımı" denmesi gibi. Oysa "talkım" değil, "talkın" yani "telkin" kelimesi kullanılmalıdır. Dilbilimciler, bu tür yanlış kullanımların zaman içinde deyimlerin orijinal anlamlarını kaybettirebileceği konusunda uyarıyor. Edebiyatçılar ve şairler zaman zaman bilinçli olarak deyimlerde değişiklik yaparak yaratıcı kullanımlara imza atsa da, günlük dilde yapılan hatalar dilin bozulmasına neden olabilir. Doğru Türkçe kullanımı konusunda farkındalık yaratmak, dilin korunması açısından büyük önem taşıyor. Çünkü yanlış kullanılan deyimler, sadece kelime hatası yapmakla kalmıyor, aynı zamanda anlam kargaşasına da yol açıyor.