Suriye’de 61 Yıllık Baas Rejimi Çöktü
Kanlı Geçmiş ve Dramlarla Dolu Bir Tarih Sona Erdi
Suriye'de 1963 yılında darbeyle iktidara gelen ve Hafız Esed ile oğul Beşşar Esed'in liderliğinde 61 yıl boyunca hüküm süren Baas rejimi, 2011'de özgürlük talebiyle başlayan halk ayaklanmalarının ardından gelen iç savaşın sonunda çöktü. Şam'ın rejim karşıtı güçlerin kontrolüne geçmesiyle Baas rejimi ve Esed ailesinin iktidarı sona erdi. İşte bu kritik sürecin detayları ve sonuçları...
Kronolojik Gelişmeler27 Kasım 2024: Halep’in batı kırsalında rejim güçleri ve muhalif gruplar arasında çatışmalar başladı.
30 Kasım 2024: Halep merkezinin büyük bölümü rejim karşıtı grupların kontrolüne geçti. Aynı gün İdlib genelinde de hakimiyet sağlandı.
5 Aralık 2024: Rejim karşıtı gruplar, Hama kent merkezini ele geçirdi.
6 Aralık 2024: Humus kent merkezi, rejim karşıtı güçlerin kontrolüne geçti.
7 Aralık 2024: Şam’ın güney banliyölerine giren muhalif gruplar, rejimin savunma hatlarını kırarak başkentin birçok bölgesine hakim oldu.
8 Aralık 2024: Şam’da kritik noktaların ele geçirilmesiyle Baas rejimi tamamen çöktü.
Rejim karşıtı güçler, Şam’ın güney banliyölerine ilerlerken rejim güçleri, Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve uluslararası havalimanı gibi stratejik noktalardan çekildi. Şam’ın merkezine giren gruplar, şehirde kontrolü sağlamlaştırdı. Halk, başkent sokaklarında kutlamalar yaparken Hafız Esed heykelleri yıkıldı, Beşşar Esed’in posterleri parçalara ayrıldı.
Halk Hareketi ve Rejim Baskısı2011’de başlayan özgürlük talepleri, rejimin şiddetli müdahaleleriyle karşılaştı. Binlerce kişinin ölümüne ve milyonlarca kişinin yerinden edilmesine neden olan bu süreç, iç savaşla sonuçlandı. Uluslararası toplumun çağrılarına rağmen rejim, diplomatik çözümlere yanaşmadı.
Rusya'nın Açıklaması ve Esed’in AkıbetiRusya Dışişleri Bakanlığı, Beşşar Esed’in müzakereler sonucunda iktidarı barışçıl bir şekilde devredip ülkeyi terk ettiğini açıkladı. Ancak Esed’in nerede olduğu hala net değil.
Yeni Yönetim ve Gelecek PlanlarıRejim sonrası yapılan açıklamalarda, halkın seçtiği bir yönetimin kurulacağı ve kamu mallarının korunması için tedbirler alındığı belirtildi. Şam'da kamu kurumlarının eski Başbakan’ın gözetiminde olduğu ve geçiş sürecinin şeffaf yürütüleceği ifade edildi.
Milli Bayram İlanı ve Halk KutlamalarıSuriye muhalefeti, 8 Aralık’ı "Milli Bayram" ilan etti. Kutlamalar sırasında halk, rejimin sembollerini yok ederek yeni bir dönemin başlangıcını simgeledi.
Hapishanelerden Kurtuluş ve Yeni TedbirlerSednaya Hapishanesi başta olmak üzere rejim cezaevlerindeki tüm mahkumlar serbest bırakıldı. Yeni yönetim, kamu düzenini sağlamak için sıkı tedbirler açıkladı:
Rastgele ateş açma: 1 yıl hapis cezası Devlet malına zarar verme: 3 yıl hapis cezası Silahları teslim etmeme: 4 yıl hapis cezası Suriye Milli Ordusu’nun BaşarılarıSuriye Milli Ordusu (SMO), Halep kırsalında başlattığı Özgürlük Şafağı Operasyonu ile Tel Rıfat’ı terörden temizledi. Rejimin zayıflamasıyla kuzeydeki gruplar da büyük kazanımlar elde etti.
Tarihi Bir Dönemin SonuBaas rejiminin çöküşü, yalnızca Suriye için değil, Ortadoğu’nun geleceği için de yeni bir dönemin başlangıcı. Şimdi gözler, Suriye halkının bu tarihi dönüşümü nasıl yöneteceğinde. Dünyanın dört bir yanından liderler, Suriye’nin yeniden inşasında destek verme çağrısında bulunuyor.